Περί ουτοπίας...

"Κάθε φορά που κάνω ένα βήμα προς την ουτοπία, εκείνη μετακινείται δύο βήματα πιο κει. Κάθε φορά που κάνω πέντε βήματα προς τη μεριά της, φεύγει δέκα βήματα πιο μακριά. Και σκέφτομαι. Γι' αυτό υπάρχει η ουτοπία. Για να περπατάμε"

Εντουάρντο Γκαλεάνο  

兵马俑

Το πρόσωπο: Qin Shi Huang. Σε ηλικία 13 ετών γίνεται βασιλιάς της πολιτείας των Qin (245 π.Χ.) και μέσα σε 24 χρόνια (221 π.Χ.) και έπειτα από συνεχείς νικηφόρους πολέμους ενάντια στις αντίπαλες φεουδαρχικές πολιτείες, αυτοαναγορεύεται σε Πρώτο Αυτοκράτορα της ενωμένης πια Κίνας. Επινοεί μάλιστα την λέξη huangdi για να εκφράσει το νέο του τίτλο (συνενώνει τα ονόματα των πρώτων Κινέζων αρχόντων Huang και Di)!
Η περίοδος διακυβέρνησης: εισηγείται ένα νέο διοικητικό σύστημα με ισχύ για όλη την επικράτεια, ενοποιεί την γραφή και τις μονάδες μέτρησης, κατασκευάζει νέο οδικό δίκτυο αποτελούμενο από χιλιάδες χιλιόμετρα δρόμων και καναλιών (κυρίως για στρατιωικούς λόγους και για το οποίο εργάστηκαν χιλιάδες αγρότες που εξαναγκάστηκαν να αφήσουν τα χωριά τους), αποφασίζει την κατασκευή ενός μεγάλου αμυντικού τείχους στο βόρειο τμήμα της χώρας με σκοπό την προστασία της αυτοκρατορίας από τις επιδρομές των βόρειων φυλών (πρόδρομος του σημερινού Σινικού Τείχους). Οι ιστορικοί κάνουν λόγο για τυραννική διακυβέρνηση, χαρακτηρισμός όχι άδικος αφού κατά τη διάρκεια της εξουσίας του συλλαμβάνονται 'αντιφρονούντες' και 'διανοούμενοι', ενώ καίγονται τα παλαιά λογοτεχνικά και ιστορικά κείμενα.
Το τέλος: Πεθαίνει το 210 π.Χ. κατά την διάρκεια ενός ταξιδιού του στην ανατολική Κίνα. Λόγω υπερβολικής ποσότητας υδραργύρου, λέει ο μύθος, που περιείχαν κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα που αλχημιστές της αυλής παρασκεύαζαν και έδιναν στον αυτοκράτορα με σκοπό να γίνει αθάνατος! Μετά τον θάνατό του επαναστάσεις ξεσπούν σε όλη την επικράτεια και μέσα σε λίγα χρόνια η αυτοκρατορία καταρρέει...
Το μαυσωλείο: Την άνοιξη του 1974 κάποιοι αγρότες της περιοχής ανακαλύπτουν λίγο έξω από την πόλη Xian το μαυσωλείο του Πρώτου Κινέζου Αυτοκράτορα και μαζί τους περίπου 8000 χιλιάδες στρατιώτες από τερακότα που το φυλάττουν (μαζί με άλογα και πάνω από 100 ξύλινα άρματα). Ο αυτοκράτορας, σύμφωνα με πηγές της εποχής, ξεκινά την κατασκευή του μαυσωλείου αμέσως μόλις ανεβαίνει στο θρόνο της πολιτείας Qin (245 π.Χ.). Περίπου 700000 άτομα (σκλάβοι) δουλεύουν στον χώρο! Οι μορφές απεικονίζουν στρατηγούς, αξιωματούχους και απλούς στρατιώτες και διακρίνονται με βάση το ύψος τους (περίπου 1.80 με 2.00μ., οι πιο ψηλοί είναι και ιεραρχικά ανώτεροι), την ενδυμασία, την κόμμωση και την στάση στην οποία βρίσκονται! Καμία μορφή, και αυτό είναι πραγματικά εκπληκτικό, δεν έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με κάποια άλλη, ενώ διαφέρουν και οι εκφράσεις των προσώπων!! Μέχρι στιγμής έχουν ανασκαφεί τρία σημεία στην περιοχή, ενώ οι ανασκαφές πρόκειται να διαρκέσουν για πολλές ακόμη δεκαετίες.
Το συμπέρασμα: η μεγαλομανία της ανθρώπινης φύσης, η υπέρμετρη φιλοδοξία που οδηγεί στην υλοποίηση των πιο απίστευτων για τα ανθρώπινα μέτρα σχεδίων (με το απαραίτητο κόστος σε ανθρώπινες ζωές που συνεπάγεται κάτι τέτοιο βέβαια)! Αλλά και η πίστη για αθανασία και ο πόθος για συνέχιση της εξουσίας σε ένα άλλο 'βασίλειο', πάντα μέσω της στρατιωτικής δύναμης και του μιλιταρισμού. Πόσο λίγο τελικά αλλάζει ο κόσμος...

乐存之

Για να θυμηθούμε λίγο τα παλιά...

Τότε που διαβάζαμε τους φιλοσόφους για να βρούμε το νόημα του κόσμου..

L'Internationale

Debout, les damnés de la terre
Debout, les forçats de la faim
La raison tonne en son cratère
C'est l'éruption de la fin
Du passé faisons table rase
Foules, esclaves, debout, debout
Le monde va changer de base
Nous ne sommes rien, soyons tout
|: C'est la lutte finale
Groupons-nous, et demain
L'Internationale
Sera le genre humain :|

Il n'est pas de sauveurs suprêmes
Ni Dieu, ni César, ni tribun
Producteurs, sauvons-nous nous-mêmes
Décrétons le salut commun
Pour que le voleur rende gorge
Pour tirer l'esprit du cachot
Soufflons nous-mêmes notre forge
Battons le fer quand il est chaud
|: C'est la lutte finale
Groupons-nous, et demain
L'Internationale
Sera le genre humain :|

L'état comprime et la loi triche
L'impôt saigne le malheureux
Nul devoir ne s'impose au riche
Le droit du pauvre est un mot creux
C'est assez, languir en tutelle
L'égalité veut d'autres lois
Pas de droits sans devoirs dit-elle
Egaux, pas de devoirs sans droits
|: C'est la lutte finale
Groupons-nous, et demain
L'Internationale
Sera le genre humain :|

Hideux dans leur apothéose
Les rois de la mine et du rail
Ont-ils jamais fait autre chose
Que dévaliser le travail
Dans les coffres-forts de la bande
Ce qu'il a créé s'est fondu
En décrétant qu'on le lui rende
Le peuple ne veut que son dû.
|: C'est la lutte finale
Groupons-nous, et demain
L'Internationale
Sera le genre humain :|

Les rois nous saoulaient de fumées
Paix entre nous, guerre aux tyrans
Appliquons la grève aux armées
Crosse en l'air, et rompons les rangs
S'ils s'obstinent, ces cannibales
A faire de nous des héros
Ils sauront bientôt que nos balles
Sont pour nos propres généraux
|: C'est la lutte finale
Groupons-nous, et demain
L'Internationale
Sera le genre humain :|

Ouvriers, paysans, nous sommes
Le grand parti des travailleurs
La terre n'appartient qu'aux hommes
L'oisif ira loger ailleurs
Combien, de nos chairs se repaissent
Mais si les corbeaux, les vautours
Un de ces matins disparaissent
Le soleil brillera toujours.
|: C'est la lutte finale
Groupons-nous, et demain
L'Internationale
Sera le genre humain :|

Με αφορμή την επικείμενη απεργία της 19ης Μαρτίου...Γραφικό, θα έλεγαν ορισμένοι..αλλά πάντα επίκαιρο (δυστυχώς)!..καλό είναι, λοιπόν, να το θυμόμαστε που και που...

西安

Xi'an...από τον δρόμο του μεταξιού στην λεωφόρο του κινεζικού θαύματος... πόσο εύγλωττα μπορούν οι εικόνες να αποτυπώσουν τις αντιθέσεις μιας κοινωνίας...δίπλα στο "Κωδωνοστάσιο" ένα υπερσύγχρονο Mall...έξω από τα τείχη της "παλιάς" πόλης, ουρανομήκη οικοδομήματα δίπλα σε φουγάρα εργοστασίων..μέσα από τα τείχη, η καθημερινότητα με τα παζάρια της στους στενούς δρόμους...απόπειρες συνδυασμού του παλιού με το νέο καταλήγουν σε αποτελέσματα που, με αισθητικά κριτήρια, κάθε άλλο παρά επιτυχημένα είναι... τί απαιτήσεις ωστόσο έχουμε από μια κοινωνία που μεταβάλλεται τόσο γρήγορα, λες και κάποιος έχει πατήσει το fast forward;... με ποιούς όρους να διεξαχθεί ο διάλογος ανάμεσα στην παράδοση και το μοντέρνο, όταν η μεν παράδοση των χιλιάδων χρόνων κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος μέσα στην δεκαετία της Πολιτιστικής Επανάστασης, το δε μοντέρνο (όπως εμείς οι "δυτικοί" το νοηματοδοτούμε) δεν έφθασε ποτέ εδώ;... τί μένει τελικά; μια πόλη 8 περίπου εκατομμυρίων ανθρώπων που αποτελεί το ισχυρότερο βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο της δυτικής Κίνας, αλλά και με εντυπωσιακά τουριστικά αξιοθέατα, που προσελκύουν εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο... καθόλου άσχημα για την άλλοτε αυτοκρατορική πρωτεύουσα 11 ολόκληρων Δυναστειών!...

哈尔滨

Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για τον...βορρά. Προορισμός το Χαρμπίν, πρωτεύουσα της επαρχίας Heilongjiang. Πρόκειται για μια 'επαρχιακή' πόλη της βορειοανατολικής Κίνας με πληθυσμό περίπου 9 εκατομμύρια (όταν κανείς αναφέρεται στην Κίνα, τα μεγέθη είναι πραγματικά τεράστια και δύσκολα συλλαμβάνονται από τον κοινό ευρωπαϊκό μας νου)!!
Χτισμένο στις όχθες του ποταμού Songhua, το Χαρμπίν ήταν ένα μικρό ψαροχώρι, μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα (το όνομά του μάλιστα σημαίνει "εκεί όπου τα δίχτυα των ψαράδων στεγνώνουν"). Το 1898, ωστόσο, οι Ρώσοι υπέγραψαν συμφωνία για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής η οποία θα ένωνε το Βλαδιβοστόκ με το Νταλιάν, μέσω του Χαρμπίν, γεγονός που είχε ως συνέπεια την εγκατάσταση στην πόλη πολλών χιλιάδων ρώσων εργατών. Ο ρωσικός πληθυσμός του Χαρμπίν αυξήθηκε περισσότερο μετά την Ρωσική Επανάσταση, όταν στην πόλη βρήκαν καταφύγιο πολλοί Ρώσοι εμιγκρέδες, κυνηγημένοι απο τους κομμουνιστές. Περπατώντας στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους της πόλης (που φέρει, μεταξύ άλλων, και το προσωνύμιο "μικρή Μόσχα"), παίρνει κανείς μια ιδέα απο το ρωσικό αυτό παρελθόν, χάρη κυρίως στην αποκατασταση πολλών προσόψεων κτηρίων ρωσικής αρχιτεκτονικής, αλλά και στο σήμα κατατεθέν της πόλης, την ρωσική ορθόδοξη εκκλησία της Αγίας Σοφίας, που βλέπετε και στην φωτογραφία. Στις όχθες του ποταμού υπάρχει επίσης και το πάρκο Στάλιν (χτισμένο το 1953), στο οποίο, όπως πληροφορήθηκα, χωρίς ωστόσο να διασταυρώσω την πληροφορία, κάποτε συναντούσε κανείς αγάλματα του πρώην ηγέτη της ΕΣΣΔ, τα οποία και αφαιρέθηκαν όλα μετά το πάγωμα των διπλωματικών σχέσεων Ρωσίας και Κίνας.
Η θερμοκρασία τον χειμώνα φθάνει στους -30 βαθμούς και ο ποταμός παγώνει τόσο (όπως μπορείτε να διαπιστώσετε και στις φωτογραφίες), που μετατρέπεται σε κανονικό δρόμο! Αν αντέχεις το κρύο, μπορείς να περπατήσεις από τη μια όχθη στην άλλη, και να απολαύσεις την πόλη από μακριά! Διαφορετικά μπορείς να χρησιμοποιήσεις το τελεφερίκ (βλ. χθεσινή φωτογραφία) ή να πάρεις μια τουριστική άμαξα. Λόγω των ακραίων αυτών συνθηκών, στο Χαρμπίν λαμβάνουν χώρα δυο φημισμένες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις: το φεστιβάλ γλυπτικής στον πάγο και το φεστιβάλ γλυπτικής στο χιόνι, που νομίζω ότι είναι και το εντυπωσιακότερο (βλ. τις χθεσινές φωτογραφίες).
Το Χαρμπίν είναι, κατά τη γνώμη μου, μια από τις ομορφότερες πόλεις της Κίνας, γιατί ακριβώς είναι ξεχωριστή. Ξεχωριστή για δύο λόγους: Πρώτον, επειδή ακριβώς έχει κάποιες γωνιές που βρίσκονται κοντά στην δική μας 'δυτικοθρεμμένη' αισθητική, πράγμα που δύσκολα συναντάς αλλού και που στο Χαρμπίν σε κάνει να νιώθεις λίγο πιο οικεία και να μπορείς να ξεπερνάς το συναίσθημα "χαμένος στην μετάφραση" (συναίσθημα που ήταν ανελλιπώς παρόν σε όλο μου το ταξίδι στην Κίνα).
Και δεύτερον, και πιο προσωπικό, επειδή κάπου κοντά στο Χαρμπίν, γεννήθηκε το 1910 ο Νίκος Καββαδίας...
"Το χέρι τρέμει...Ο πυρετός...Ξεχάστηκα πολύ,
ασάλευτο ένα Μαραμπού στην όχθη να κοιτάζω.
Κι έτσι καθώς επίμονα κι εκείνο με κοιτά,
νομίζω πως στη μοναξιά και στη βλακεία του μοιάζω…"

乐存之

Στην μακρινή Μαντζουρία...

"Θα μείνω πάντα ιδανικός κι ανάξιος εραστής
των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων,
και θα πεθάνω μια βραδιά, σαν όλες τις βραδιές,
χωρίς να σχίσω τη θολή γραμμή των οριζόντων"

Ταξιδεύουμε, Μαραμπού, στους παραλλήλους αυτής της υδρογείου... κάνουμε βάρδιες κοιτάζοντας το Σταυρό του Νότου... και το καραβοφάναρο πάντοτε αναμμένο... τραβέρσο ανάποδο, πορεία προς τον καιρό.. να φθάσουμε στις μακρινές γωνιές αυτού του μικρού μας κόσμου...

"Μια βάρκα θέλω, ποταμέ, να ρίξω από χαρτόνι,
όπως αυτές που παίζουνε στις όχθες μαθητές.
Σκοτώνει, πες μου, ο χωρισμός; - Ματώνει, δε σκοτώνει.
Ποιος είπε φούντο; Ψέματα. Δε φτάσαμε ποτέ"